Saborni hram Svetog Jovana Vladimira je treći najveći pravoslavni Hram u svijetu, posle Hrama Hrista Spasitelja u Moskvi i Hrama Svetog Save u Beogradu.
Hram se nalazi u samom centru grada, pored glavne magistrale. Na današnjoj lokaciji hrama se od 1979. godine nalazio krst od betona, gdje su se obavljale večernje službe, da bi tek 2006. godine počeli radovi na izgradnji hrama. Nakon 10 godina gradnje, Hram je konačno završen i osveštan 25. septembra 2016. godine. A sve ovo se dogodilo na hiljaditu godišnjicu smrti Svetog Jovana Vladimira.
Hram može da primi oko 1200 vjernika. Unutrašnjost Hrama je oslikana u tradicionalnoj fresko tehnici, a kao materijal je korišćen kreč koji se koristi kao malter, i služi da bi se na njega nanosila boja a što je kreč stariji to je bolje. Kreč korišćen u Hramu je star čak 40 godina. Na tako kvalitetnom kreču, oslikana freska ne blijedi. Sazrijevanje freske na takvom kreču traje do 200 godina. Na Hramu se nalazi 11 zvona, a najteže je teško 800 kilograma.
Kult Svetog Jovana Vladimira traje skoro 1000 godina, a njegov Časni Krst čuva bratstvo Andrović iz Bara. Samo jednom godisnje na Trojicin dan, krst Svetog Vladimira iznosi se na planinu Rumiju iznad Bara, na mjesto gdje je nekada postojala crkva. Pripadnici pravoslavne, katoličke i muslimanske vjeroispovjesti, zajedno izlaze na vrh planine, iznoseći kamenje, jer u narodu postoji vjerovanje da će se crkva na Rumiji opet sama izgraditi kada se iznese dovoljan broj kamenja. A muškarci iz porodice Andrović nose krst (relikviju), koji samo jednom godišnje ugleda svjetlost dana.
Porodica Andrović je čuvar ove relikvije, kako ih još nazivaju i “vitezovima” časnog krsta. Tradicija se prenosi sa koljena na koljeno, a kult Svetog Jovana Vladimira je proglašen za nematerijalno kulturno dobro Crne Gore.
Porjeklo i starost krsta se ne može tačno utvrditi. Zna se da je krst Vladimiru poslao makedonski car Vladislav kao obećanje da ga neće ubiti, ako dođe u njegovu tadašnju prestonicu Prespu.
U bratstvu Andrović samo trojica starijih muškaraca znaju gdje se krst čuva. Tokom devet vjekova, krst su Androvići davali na čuvanje muslimanskoj porodici Perocević, jer krst su pokušali da ukradu Turci, ali uvjek bezuspješno. Tradicija je da najstariji član porodice I još dvojica znaju gdje se čuva krst. Trojica u slučaju da se jednom-dvojici od njih nešto dogodi, da krst ne bi ostao sakriven. A do sada, niko iz bratstva nije pokušao da ukrade krst ili da otkrije mjesto gdje se čuva tokom cijele godine. Krst Svetog Vladimira je tu da da miri narode.
Autor teksta:
Marijana Niković licencirani turistički vodič za Crnu Goru
Ukoliko ste zainteresovani za trusitčke ture na srpskom i engleskom jeziku možete me kontaktirati na:
(Viber) 00382 68 230 241
