Kapitol brdo u Rimu

Burna istorija ove čuvene uzbrdice na kojoj počiva drevni Rim će posetioce oduševiti a sam izgled impresionirati. Svaka priča je ujedno istorijska činjenica koja nosi breme minulih dogadjaja a vredna je čitanja i spoznaje jer su i ti događaji uticali na to kako danas izgleda istorija čovečanstva.

Kapitol, smešten između Foruma i Marsovog polja, je jedno od sedam brda na kojima je zasnovan antički Rim. Na njemu je, po naredbi petog rimskog kralja Tarkvinija (Lucius Tarquinius Superbus, vladao je od 617. p.n.e do 579. p.n.e) izgrađen Jupiterov hram posvećen rimskom bogu Jupiteru, njegovoj ženi Juno i njihovoj kćerki Minervi. Hram je dugo smatran najvećim i najlepšim u gradu. U njemu su se Brut i ostali atentatori zaključali nakon ubistva Gaja Julija Cezara. Vaspesijanov brat (Vaspesijan je bio rimski imperator) i nećak su bili opsedani u Jupiterovom hramu za vreme 69. godine n.e koja se u istoriji naziva i godina četiri cara (nakon samoubistva imperatora Nerona 69. godine n.e nestala je vladarska dinastija Julije – Klaudije nakon čega je odmah usledio građanski rat između različitih vojski; sukobi su završeni pobedom Vaspesijana kada je i proglašen za imperatora).

Sam Kapitol se smatra mestom slavnih istorijskih događaja. Prema nekim izvorima Vestalna devica Tarpeija otvorila je kapije grada plemenu Sabini ( pleme koje je živelo u centralnim Apeninima) u zamenu za zlatne narukvnice koje su pripadnici plemena nosili na levoj ruci. Pošto su ušli u grad, Sabini su zajedno sa njihovim komandantom Tito Tacijom bacali na devojku zlatne narukvnice kao i njihove teške štitove čime su je ubili. Tarpeija je sahranjena uz liticu koja se nalazi na Kapitolu koja danas nosi njeno ime. Sa ove litice su tokom kasnijih godina bacani svi izdajnici Rima.

U požaru koji je izbio 83. godine p.n.e, Kapitol  je uništen zajedno sa slavnim hramom Jupitera. Rad na renoviranju je započet 78. godine p.n.e. kada biva potpuno obnovljen Tabularium (tadašnja državna arhiva) dok je preostala restauracija završena 69. godine p.n.e.
Oktavijan Avgust (prvi rimski imperator) je na Kapitolu izgradio mali hram posvećen Marsu osvetniku iz zahvalnosti jer je uspeo da postane imperator i porazi sve i jednog učesnika Cezarovog ubistva. Na ovom mestu je narod svakog januara u godini donosio darove čak i onda kada je Avgust bio otsutan iz Rima. Od prikupljenog novca Oktavijan je gradio brojne statue bogova kao što su: Apolon i Jupiter.

Kada je 69. godine n.e. Vaspesijan dolazio na vlast njegova vojska je u potpunosti uništila Kapitol izazvavši ogroman požar. Ali kada je iste godine proglašen vladarom Rima, Vaspesijan je naručio novu restauraciju. Već 80. godine izbio je još jedan požar na Kapitolu dok je restauracija započeta godinu dana kasnije pod vladavinom Domicijana. Hadrijan i Marko Aurelije su dodatno ukrasili celokupnu uzbrdicu koja je postala jedino mesto kulta (bogo-poštovanja).

Današnji izgled trg Kapitol duguje renesansnom umetniku i arhitekti Mikelanđelu kome je ovaj zadatak poverio papa Pavle III sa ciljem da Kapitol kao novi simbol Rima predstavi kralju Čarlsu V čiji je dolazak u grad bio najavljen za 1538. godinu. Tako su izgrađene zgrade Palazzo dei Conservatori (izgrađena iznad Jupiterovog hrama) i Palazzo Nuovo. One danas predstavljaju aktuelna sedišta muzeja Kapitolini. Mikelanđelovo rešenje je podrazumevalo tri potpuno rekonstuisane građevine koje su zajedno zatvarale trapezoidni oblik. Njima se prilazilo ovalnim stepenicama zvanim Cordonata. On je takođe preusmerio da rimski gradski centar više ne gleda na rimski forum već na baziliku (hrišćansku crkvu) Svetog Petra. U sredini trga je stajala statua Marka Aurelija (rimski imperator koji je stupio na presto 161 godine). Smatra se da je jedini razlog što je ova statua ostala na istom mestu toliko dugo zapravo to što je crkva tokom srednjeg veka verovala da je ovo bila statua cara Konstantina koji je dozvolio hrišćanstvu da postane dominantna religija carstva.
Mikelanđelo je dizajnirao i pod trga gde je trebalo da se nađe dvanaestokraka zvezda koja je stvarala jedinstvenu korelaciju sa sazvežđima, okrećući se oko ovog mesta nazvanim Caput mundi (Glava sveta). Iako pape nikada nisu podržale ovakvo rešenje verujući da postoji skriveni nehrišćanski sadržaj iza dizajna umetnika, 1940. godine Benito Musolini je naredio da se pod uredi prema Mikelanđelovim crtežima.

Interesantne činjenice

• Prema legendi izgubivši bitku protiv keltskih Gala kod reke Alia, Rimljani su u strahu napustili grad uputivši žene, decu i starce u okolne šume. Gali su bez opasnosti stigli u Rim i krenuli u osvajanje Kapitola. Kada su počeli da se penju uz zidove jato guski je uz veliku buku probudilo čuvara Kapitola, Marka Manila. Marko je potom pozvao rimske vojnike koji su se borili i uspeli da suzbiju Gale, nakon čega je utvrđenje oslobođeno od varvarsi napada. Tako su Rim spasile guske.
• U sedlu između dva vrha na današnjem trgu Kapitol, nalazio se hram Veiovis (otkopan tek 1939. godine za vreme režima Benita Musolinija) sa ćelijom koja je bila šira nego duža a čiji su ostaci vidljivi u podrumima muzeja Kapitolini.
• Godine 133. p.n.e. u neredima koje je izazvala tadašnja rimska aristokratija ubijen je Tiberija Grah (rimski političar koji je sproveo agrarni zakon u korist naroda zbog čega su ga ubile aristokrate). Pretpostavlja se da je pao sa vrha stepenica u blizini Kapitola koje su vodile ka Marsovom polju. Kasnije je na istom mestu postavljena Grahova statua koja je bila mnogo poštovana od strane naroda.
• U požaru koji je izbio 83. godine p.n.e Kapitol je uništen zajedno sa slavnim hramom Jupitera. Rad na renoviranju je započet 78 godine p.n.e. kada je potpuno obnovljen Tabularium (tadašnja državna arhiva koju su činili najvažniji državni spisi koje su pisali sami senatori i mirovni sporazumi isklesani na bronzanim pločama) dok je preostala restauracija nastavljena do 69. godine p.n.e.