Ova neverovatna građevina se nalazi na istom mestu od pre Hristovog rođenja, a predstavlja jedan od retkih svedočanstava o slavi velikog Rimskog carstva iz doba vladavine prvog imperatora Oktavijana Avgusta. Dok budete uživali u obilasku možete primetiti da je ovo bio ogroman poduhvat za vreme u kom je napravljen a ukoliko samo pokušate da zamislite broj ljudi koji je prošao kroz ovu građevinu sve do danas, proći će vas blaga jeza.
Ime građevine potiče od grčke složenice koja označava hram posvećen svim bogovima. Mnogo teorija se razvijalo oko toga kako je Panteon zapravo dobio ime, neki su čak tvrdili da je ime zapravo nadimak koji je dat na osnovu toga što se u njemu nalazio veliki broj statua posvećenih bogovima ili zbog njegove simbolične povezanosti sa nebesima. Do danas ovo pitanje ostaje nerešeno.
Godine 31. p.n.e. Markus Agripa (čuveni rimski general i veoma blizak prijatelj prvog rimskog imperatora Avgusta) je započeo impresivan građevinski projekat koji je obuhvatao: Agripina kupatila, baziliku posvećenu bogu Neptunu i Panteon. Razvijale su se teorije da su bazilika i Panteon bili privatno vlasništvo Agripe i da je upravo ovo možda bio razlog iz kog je originalno ime Panteona sa lakoćom zaboravljeno.
Oiginalni oblik hrama je još uvek aktuelna tema među naučnicima. Neki tvrde da je izvorna Agripina struktura bila u obliku slova T sa ulazom okrenutim ka jugu, dok drugi smatraju da je ulaz bio okrenut ka severu (kao što je okrenut danas) i da je sama struktura više ličila na ovu današnju. Različita mišljenja su formirana zbog toga što je Panteon bio uništen u požaru 80. godine n.e. Kasnije ga je obnovio Domicijan, ali je hram ponovo stradao u požaru 110 godine n.e. Imperator Hadrijan je bio zaslužan za novu obnovu građevine. Ovo je ujedno razlog brojnih debata među naučnicima – koji deo obnove treba pripisati kom imperatoru.
Godine 609 vizantijski vladar Fokas je poklonio hram papi Bonifaću IV koji ga je pretvorio u crkvu danas poznatu kao sveta Marija mučenika (Santa Maria dei Martiri). Nakon što je Panteon postao crkva period degradacije je otpočeo, kada su poskidani svi ukrasi, ali sa druge strane ova transformacija predstavlja jedini razlog iz kog je Panteon očuvan do danas. Sa ostalih antičkih građevina su uzimani delovi i korišćeni kao građevinski materijal što je nužno dovodilo do raspadanja i unuštenja istih.
Cena karte za Panteon u Rimu
Ulaz je BESPLATAN.
Radno vreme Panteona u Rimu
Od ponedeljaka do subote radno vreme je: 8:30-9:30h.
Nedeljom radno vreme je: 9:00-18:00h.
Praznicima radno vreme je: 9:00-13:00h.
Interesantne činjenice
-Zbog oblika hrama (cilindrična baza sa polu sferom na vrhu) meštani su ga zvali Ritonna, Rotonda (okruglo) što je razlog iz kog je trg ispred Panteona dobio ima okrugli trg.
-Iznad ulaza u hram se nalazi natpis: M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT, skraćena verzija od: Marcus Agrippa Lucii Filius Con sul tertium fecit, što znači: Markus Agripa, sin Luciusa, napravio je ovu građevinu kao konzul po treći put. Sugerisano je da čak i ovaj znak, za koji se verovalo da je ostatak izvorne građevine, nije original. Navodno, nije verovatno da je Agripa tražio ovakav natpis, jer je on često korišćen da mu se odaje počast nakon smrti.
-Iz oskudne literature o Panteonu koja je očuvana do danas interesantno je da je čak i oko 200 godine bilo sumnji oko Panteonovog originalnog imena i njegove svrhe.
-Papa Urban VIII je naredio da se bronzani plafon Panteona istopi. Bronza je iskorišćena za proizvodnju topova kako bi se utvrdio zamak Sant Anđelo. Spekulisano je i da je deo ove bronze iskorišćeno za čuveni visoki oltar katedrale Svetog Petra.
-Dva kralja Italije su sahranjena u Panteonu: Vittorio Emanuele II (godine 1861 on je postao prvi kralj ujedinjene Italje, prvi nakon šest vekova) i Umberto I (vladao je od 1878 godine do njegovog ubistva 1900 godine).
Photo by Gabriella Clare Marino on Unsplash
