Beogradski pobednik

Beogradski Pobednik jedan je od najpoznatijih simbola Beograda. Nalazi se na Kalemegdanu na uzvišenom platou sa kog se pruža prelep pogled na ušće Save u Dunav,  beogradske mostove, Veliko ratno ostrvo i Novi Beograd. Sastavni je deo panorame Beograda, motiv na razglednicama, brojnim suvenirima, a mnoge fotografije iz Beograda napravljene su baš pored ovog spomenika.

Spomenik Pobednik je zaštitni znak beogradske tvrđave. Simbol je snažnog muškarca, ratnika u periodu mira, uvek spremnog da brani otadžbinu. U desnoj ruci drži mač okrenut na dole a u levoj sivog sokola, drevni simbol nepobedivosti i nesputane slobode.
Zvanično je otkriven  1928. godine u okviru velike svečanosti koja je upriličina na desetogodišnjicu proboja solunskog fronta. Posle svečanog defilea gradskim ulicama sav svet je pohrlio na Kalemegdan gde je tačno u podne tadašnji gradonačelnik Beograda Kosta Kumanudi prestavio narodu ovaj možda i najpoznatiji spomenik  Beogradu.
Beogradski pobednik  je prvobitno trebalo da bude postavljen na Terazijama, tadašnjem glavnom gradskom šetalištu, kao simbol oslobođenja od viševekovne osmanlijske vladavine. Zamišljeno je da bude u središtu velelepne fontane koja je trebalo da bude kruna uređena centralnog gradskog jezgra. Te 1913. godine, ovaj posao je ponuđen Ivanu Meštroviću, poznatom vajaru, koji je osmislio sam izgled fontane i spomenika.

Prvi svetski rat je odložio izradu fontane ali je na sreću središnja figura, Beogradski pobednik, poslata na livenje u Češku i tako spašena od uništenja. Nakon završetka rata  spomenik je vraćen u zemlju ali umesto na Terazijama smešten je u jedno skladište u beogradkom naselju Senjak. Kada je ponovo pokrenuta priča o postavljanju Pobednika digla se velika prašina. U gradu je pokrenuta velika polemika oko toga kako bi jedan takav nag spomenik u samom centru grada vređao moral beogradskih dama a mnogi su mislili i da bi spomenik trebalo da ima nacionalna obeležja poput šajkače i opanaka.

Bez obzira na podršku koju je Meštrovićev spomenik dobio od strane poznatih srpskih umetnika i književnika, Beogradki pobednik je postavljen na sadašnje mesto na Kalemegdanu na postolje u vidu dorskog stuba visine 17 metara. Tamo stoji skoro čitav jedan vek  i vremenom je postao prepoznatljiv simbol beogradske tvrđave i samog Beograda.


Intresantne činjenice

• Na platou gde je sada Beogradski pobednik nekada se nalazio velelepni  zamak srpskog vladara despota Stefana Lazarevića, sina kneza Lazara, za čije je vreme Beograd doživeo pravi procvat. Zamak je napravljen 1403. godine, bio je okružen rovom i u njega se ulazilo preko pokretnog mosta, a unutar njega nalazio se veličansveni dvor, jedan od najlepših i najmodernijih evropskih dvorova tog vremena. Ovo velelepno zdanje srušeno je 1690. godine u austrijsko-turskim sukobima.
• Detaljnim pregledom spomenika primećene su velike pukotine i oštećenja od municije na samom spomeniku koja datiraju još iz Drugog svetskog rata. Pored toga spomenik je nagnut 30 cm u odnosu na svoju osu a taj proces i dalje traje. Zbog svega ovog planirana je restauracija Beogradskog pobednika u toku 2019. godine kojom je predviđena demontaža same statue sa postolja i njeno vraćanje na isto mesto nakon sanacije.
• Privredna komora Srbije i Privredna komora Beograda 1985. godine ustanovile su nagradu “Beogradski pobednik” koja predstavlja statusni simbol u poslovnom svetu. Nagrada se dodeljuje za natprosečne rezultate u privređivanju, razvoju i doprinosu uspešnosti beogradske i srpske privrede. Za više od 30 godina, ovaj dokaz uspešnog poslovanja, ponelo je preko 200 privrednih društava i 70 preduzetnika, pojedinaca i institucija.