Gardoš naselje

Gardoš je naziv za naselje i uzvisenje u Beogradu, nalazi se u nekadašnjem gradu a danas beogradskoj opštini Zemun. Jedan je od delova Beograda koji su uspeli da sačuvaju svoj starogradski šarm a uspon kaldrmisanim uličicama između kuća u austrougarskom stilu je svakako vredan napora  ponajviše zbog toga što se sa vrha Gardoša pruža veličanstven pogled na Beograd, Zemun  i Dunav.

Najupečatljiviju građevinu i svojevrstan simbol Gardoša predstavlja Milenijumska kula. Gradnja kule je završena 1896. godine na hiljaditogodišnjicu od dolaska Mađara u panonske krajeve a jedna je od četiri identične kule koje su se nalazile na obodima austrougarske carevine. Peta kula, inače pored zemunske jedina koja je ostala sačuvana, nalazi se u Pešti.  Kula je sagrađena od kamena i opeke kombinovanjem raznih stilova, sa naglašenim elementima romanike.

Ovo zdanje je kroz istoriju bilo simbol moći, osmatračnica i vidikovac dok se danas ponajviše nalazi u službi umetnosti i kulture. U prizemlju kule nalazi se galerija fotografija u kojoj možemo videti radove kako manje poznatih i neafirmisanih autora tako i afirmisanih fotografa iz zemlje i inostranstva. Na drugom spratu nalazi se terasa sa koje se pruža pogled na sve četiri strane sveta dok se  u unutrašnjosti kule može videti stalna izložbena postavka posvećena liku i delu Milutina Milankovića, poznatog srpskog matematičara, astronoma, klimatologa i geofizičara. Svakog leta na Gardošu se u drugoj polovini jula i avgustu održava manifestacija pod nazivom Leto na Gardošu.Bogat kulturno-umetnički program ove manifestacije sastavljen je od predstava za decu, komedija, performansa, kabarea i poetskih večeri.
Na samom vrhu Gardoša vidljivi su i ostaci srednjevekovne tvrđave u okviru kojih se nalazi i pomenuta kula. Od nekadašnjeg utvrđenja ostala je samo četvorougaona citadela u čijim se temenima nalaze ostaci velikih kružnih kula.

Posmatrajući panoramu Gardoša ne može a da se ne primeti i crkva u podnožju srednjevekovne tvrđave. Crkva Svetog Oca Nikolaja potiče iz 1745. godine a građena je na temelju stare crkve iz 16. veka. Građena je u baroknom stilu i poseduje jednu od najbogatijih zbirki starih kultnih predmeta i ikona iz 18. i 19. veka.
Gardoš je takođe poznat i kao boemska četvrt. Maltene na svakom koraku možete naići na neku od nadaleko čuvenih zemunskih kafana u kojima uz rakiju i vino možete uživati u muzici i pesmi tamburaša. Atraktivan ambijent, zvezdano nebo, zvuk crkvenih zvona, svežina i miris Dunava, ostaviće poseban utisak na svakog posetioca.


Interesantne činjenice

• Ispod Gardoša se nalazi mreža starih laguma, podzemnih katakombi, koji spajaju Gardoš i okolna naselja. Iako je njihovo postojanje zanimljivo oni su nažalost jedan od negativnih faktora koji doprinose opasnosti od klizišta u ovom kraju.
• Milenijumska kula u srpskom narodu je poznati i kao kula Sibinjanin Janka. Ime je dobila po mađarskom vojskovođi i nacionalnom heroju koji se u više navrata istakao predvodeći mađarske i srpske trupe u borbi protiv Turaka.
• Zemunsko utvrđenje se prvi put pominje u 9. veku, a krajem 11. veka je stradalo pod naletom krstaša Prvog krstaškog pohoda. Tokom prve polovine 12.veka, često se pominje u vezi sa vizantijsko-mađarskim ratovima, a vizantijski hroničar Jovan Kinam navodi da su Mađari 1127. godine zauzeli Beogradsku tvrđavu i od njenog kamenja podigli Zemunski grad.